در دنیای امروز، بیشتر ما برای محافظت از پوست خود در برابر آفتاب، از ضد آفتاب ها، کلاه ها و عینک های آفتابی استفاده می کنیم. اما آیا همیشه این طور بوده است؟ در گذشته، مردم کمتر نگران اثرات نور خورشید بر روی پوست خود بودند و نیازی به مراقبت های پیچیده نداشتند. انسان ها با بدن هایی که به طور طبیعی با محیط اطراف خود سازگار بودند، در معرض نور خورشید زندگی می کردند. از آنجا که بیشتر زندگی بشر در فضای باز و زیر نور خورشید می گذشت، پوست آن ها به طور طبیعی برای محافظت در برابر اشعه های خورشید تطبیق یافته بود.
اما امروز شرایط متفاوت است. پوست ما با محیطی که کمتر در معرض نور خورشید قرار دارد، در حال تغییر است و بیشتر از گذشته نیازمند توجه و مراقبت است. در این مقاله، ما به بررسی چگونگی تغییرات پوست انسان در طول تاریخ و اهمیت مراقبت از آن در دنیای مدرن می پردازیم.
پوست بین تو و دنیا
انسان در طول تاریخ در زیر نور خورشید تکامل یافته است. نور خورشید همواره بخش بزرگی از زندگی انسان ها را تشکیل می داد و آنها را در طول روزها و فصول گرم هدایت می کرد. انسان های اولیه بیشتر وقت خود را در فضای باز و عمدتاً برهنه سپری می کردند. پوست، رابط اصلی بین بدن و دنیای بیرون بود. اجداد ما با شرایط محیطی خود سازگار شدند و در صورت نیاز به پناهگاه، به غارها یا پناهگاه های صخره ای پناه می بردند. شب ها دور هم جمع می شدند و خود را با پتو های خز می پوشاندند، اما در طول روز، بیشتر وقتشان را در فضای باز و زیر نور خورشید می گذراندند.
پوست انسان به طور طبیعی به تغییرات محیطی و نور خورشید واکنش نشان می دهد. در طول زندگی، پوست به روش های مختلف به قرار گرفتن در معرض نور خورشید پاسخ می‌دهد. لایه سطحی پوست، یعنی اپیدرم، با افزودن لایه های جدید سلولی ضخیم تر می شود. در بیشتر افراد، پوست به تدریج تیره تر می شود چرا که سلول های ویژه ای به نام ملانوسیت ها برای تولید رنگدانه محافظ به نام «اوملانین» فعال می شوند. این رنگدانه از پوست در برابر آسیب های ناشی از نور خورشید محافظت می کند.
مولکول اوملانین بیشترین نور مرئی را جذب کرده و باعث می شود پوست قهوه ای تیره یا تقریباً سیاه به نظر برسد. علاوه بر این، اوملانین اشعه ماوراء بنفش مضر را نیز جذب می کند. افراد بسته به ژنتیک خود، مقادیر متفاوتی از این رنگدانه تولید می کنند. برخی از افراد به طور طبیعی مقدار زیادی اوملانین دارند و زمانی که پوستشان در معرض آفتاب قرار می گیرد، مقدار بیشتری از این رنگدانه تولید می کنند. در حالی که برخی دیگر مقدار کمتری از این رنگدانه دارند و در برابر نور خورشید تولید کمتری خواهند داشت.
تحقیقات در زمینه تکامل رنگدانه های پوست انسان نشان می دهد که رنگ پوست افراد در دوران ماقبل تاریخ با شرایط محیطی محلی، به ویژه با سطوح نور فرابنفش منطقه ای، تنظیم می شد. افرادی که در مناطق با نور فرابنفش شدید زندگی می کردند، مانند نواحی نزدیک به خط استوا، پوست تیره تری داشتند که قادر به تولید مقدار زیادی اوملانین بود. اما افرادی که در مناطق با سطوح ضعیف تر و فصلی تر UV زندگی می کردند، مانند شمال اروپا و شمال آسیا، پوست روشن تری داشتند که توانایی محدودی در تولید این رنگدانه محافظ داشت.
اجداد ما که بیشتر وقت خود را با قدم زدن و جابجایی می گذراندند، تغییرات زیادی در پوستشان رخ نمی داد. پوست آنها به طور طبیعی با شرایط محیطی سازگار بود و در تابستان با تولید بیشتر یوملانین تیره تر می شد و در پاییز و زمستان که نور خورشید ضعیف تر بود، رنگ پوستشان کمی روشن تر می شد. حتی برای کسانی که پوست روشنتری داشتند، آفتاب سوختگی های شدید و دردناک نادر بود، زیرا هیچ گاه به طور ناگهانی در معرض آفتاب داغ قرار نمی گرفتند. در عوض، پوست آنها به تدریج در طی هفته ها و ماه ها در برابر تابش خورشید مقاوم تر می شد.
این تغییرات به این معنا نیست که پوستشان کاملاً سالم بود؛ متخصصان پوست امروز از حالت چرمی و چروکیده پوست اجداد ما که در معرض نور مستقیم آفتاب قرار داشتند، شگفت زده می شوند. رنگ پوست آنها با تغییرات فصلی تغییر می کرد و پوست به سرعت نشانه های سن خود را نشان می داد. این پدیده هنوز در مورد بسیاری از افرادی که در جوامع سنتی و بیشتر در فضای باز زندگی می کنند، در نقاط مختلف دنیا صدق می کند.
هیچ پوستی از دوران باستان باقی نمانده که بتوان آن را به طور مستقیم مطالعه کرد، اما با بررسی اثرات قرار گرفتن در معرض نور خورشید بر پوست انسان های مدرن، می توان نتیجه گرفت که آسیب ها مشابه بوده اند. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض آفتاب می تواند باعث سرطان پوست شود، البته نوع مرگبار آن، ملانوم، به ندرت باعث مرگ در سنین باروری می شود.
تغییر رنگ پوست با زندگی در داخل خانه
تا حدود ۱۰,۰۰۰ سال پیش، انسان ها به صورت شکارچی و گرد آورنده غذا زندگی می کردند. اما پس از شروع سکونت و ایجاد جوامع دائمی، رابطه بشر با خورشید به طور چشمگیری تغییر کرد. کشاورزی و انبار کردن غذا باعث شد تا انسان ها بیشتر در محیط های بسته زندگی کنند. از حدود ۶,۰۰۰ سال قبل از میلاد، بسیاری از مردم بیشتر وقت خود را در خانه های محصور شده می گذراندند و زمان کمتری را زیر نور آفتاب سپری می کردند.
در حالی که بسیاری از مردم هنوز وقت زیادی را در فضای باز می گذرانند، برخی ترجیح می دهند در خانه بمانند. وقتی هم که بیرون می روند، به دنبال محافظت از پوست خود در برابر آفتاب هستند. در حقیقت، از ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد، انسان ها شروع به ساخت وسایل مختلفی مانند چتر، کلاه، چادر و لباس هایی کردند تا از آسیب های ناشی از تابش خورشید جلوگیری کنند. این وسایل در ابتدا بیشتر برای طبقات اشرافی مانند چترهای آفتابی در مصر و چین استفاده می شد، اما به تدریج به دست عموم مردم رسید.
در برخی فرهنگ ها، از خمیرهای محافظ طبیعی که از مواد معدنی و گیاهی تهیه می شدند، به عنوان ضد آفتاب های اولیه استفاده می کردند. برای مثال، خمیر تاناکا که هنوز در میانمار مورد استفاده قرار می گیرد.
در جوامع کشاورزی سنتی، افرادی که بیشتر زمان خود را در خانه می گذراندند، پوست روشن تری داشتند که نشانه ای از موقعیت اجتماعی و رفاه آنها بود. برنزه شدن به عنوان نشانه ای از سختی کار در زیر آفتاب شناخته می شد و در بسیاری از کشورها مانند بریتانیا، چین، ژاپن و هند، پوست تیره شده به معنای کار سخت در فضای باز بود، نه تفریح یا تعطیلات.
با گذشت زمان، مردم بیشتر از گذشته به سفرهای طولانی می روند و زمان بیشتری را در محیط های بسته می گذرانند. این تغییرات باعث شده که پوست ما دیگر مانند اجدادمان نتواند با محیط اطراف و سبک زندگی ما سازگار شود. به ویژه، سطح ملانین پوست ما که محافظ طبیعی در برابر آفتاب است، ممکن است با شرایط خورشیدی که در آن زندگی می کنیم هماهنگ نباشد و نتواند به خوبی از ما محافظت کند. حتی اگر پوست شما به طور طبیعی رنگدانه تیره تری داشته باشد یا برنزه شوید، همه افراد در معرض آسیب های نور خورشید هستند، مخصوصاً پس از مدت ها دوری از آفتاب.
اثر تعطیلات زمانی رخ می دهد که به طور ناگهانی در معرض نور خورشید قرار بگیریم. این نوع آسیب، به ویژه آفتاب سوختگی، سیگنالی از آسیب های غیرقابل ترمیم به پوست است که سال ها بعد به صورت پیری زودرس یا حتی سرطان پوست ظاهر می شود. برنزه شدن نه تنها پوست شما را در برابر آفتاب محافظت نمی کند، بلکه خود نشان دهنده آسیب است. رابطه انسان با خورشید تغییر کرده است و این نیازمند تغییر رفتار ما برای حفظ سلامت پوست است.
بدون دیدگاه