کورتیکواستروئیدهای موضعی یا همان کرم ها و پمادهای کورتیزون، راه حلی مؤثر برای درمان مشکلات پوستی رایجی مانند اگزما، درماتیت و پسوریازیس هستند. این داروها به شکل های مختلفی مانند کرم، پماد و محلول در دسترس هستند و با ورود به پوست، التهاب را کاهش داده و عروق خونی را منقبض می کنند.
با وجود اینکه این داروها دوز های مختلفی دارند، از ملایم ترین نوع ها مانند هیدروکورتیزون ۰.۵٪ (که بدون نسخه هم قابل دسترسی است) تا انواع قوی تر تجویزی، نحوه واکنش پوست هر فرد ممکن است متفاوت باشد. برخی افراد با استفاده کوتاه مدت از این کرم ها تسکین قابل توجهی می یابند، اما برخی دیگر ممکن است به درمان طولانی تر نیاز داشته باشند.
اما آیا استفاده طولانی مدت از کورتیکواستروئیدها بی خطر است؟ چرا در مورد این داروها توصیه های متناقضی وجود دارد؟
چرا باید در مورد استفاده از کورتیکواستروئیدهای موضعی محتاط باشیم؟
این روزها به بیماران توصیه می شود که از کرم ها و پمادهای کورتیزون تنها به مقدار کم استفاده کنند. اما آیا این توصیه همیشه مفید است؟ استفاده از مقدار کم ممکن است باعث کاهش اثرگذاری دارو شود و درمان را بی نتیجه بگذارد. در نتیجه، این نگرانی می تواند به فوبی استروئیدی دامن بزند و افراد را از دریافت درمان های لازم منصرف کند.
برخی هشدارها بر این اساس است که تمام استروئیدهای موضعی را به یک چشم ببینند، بی آنکه تفاوت های مهم در قدرت و کاربرد آن ها در نظر گرفته شود. اما در واقع، کورتیکواستروئیدهای متوسط در صورت استفاده درست، ایمن و مؤثر هستند و عوارض جانبی تنها در موارد خاص و نادر رخ می دهد.
آیا استفاده از استروئیدهای موضعی و خوراکی واقعاً خطرات یکسانی دارند؟ در ادامه، همه چیز را در مورد این داروها و نحوه استفاده صحیح از آن ها برای شما توضیح خواهیم داد.
استفاده از کورتیکواستروئیدها: فرمول ضعیف یا قوی، کدام بهتر است؟
آیا باید از یک فرمول ضعیف تر برای مدت طولانی تری استفاده کرد یا از فرمول قوی تر برای مدت زمان کوتاه تری بهره برد؟ این سوالی است که برای بسیاری از بیماران مبتلا به مشکلات پوستی مانند پسوریازیس پوست سر مطرح می شود. توصیه های کنونی می گویند که برای درمان این بیماری ها، بیمار باید از کورتیکواستروئید با دوز بالا به مدت چهار هفته استفاده کند و در صورت عدم مؤثر بودن، دفعات مصرف را افزایش دهد.
در هر حال، استفاده طولانی مدت از کورتیکواستروئیدها ممکن است باعث بروز عوارض جانبی شود. یکی از شایع ترین این عوارض، آتروفی (زوال) پوست است که در عرض چند هفته از استفاده نمایان می شود. عواملی مانند سن بیمار، ناحیه استفاده، قدرت کورتیزون و وجود پوشش می توانند تأثیر زیادی بر میزان آسیب وارد شده به پوست داشته باشند.
آتروفی پوستی باعث نازک تر شدن پوست، کاهش رشد کلاژن و ایجاد رطوبت بیشتر در آن می شود. این تغییرات باعث می شود که مناطق خاصی از بدن، مانند زیر بغل یا کشاله ران، آسیب پذیرتر شود. این نواحی اغلب در معرض تحریک پوستی هستند و نیاز به مراقبت های ویژه دارند.
برای جلوگیری از این مشکلات، باید تحت نظر پزشک و به‌طور صحیح از کورتیکواستروئیدهای موضعی استفاده کنید.
نازک شدن پوست با استفاده از کورتیکواستروئیدهای موضعی
استروئیدهای موضعی، با تأثیر بر مواد زمینی موکوپلی ساکارید در پوست، باعث جذب دوباره این بلوک های ساختاری می شوند که در نهایت منجر به نازک شدن پوست می شود. استفاده مکرر از این داروها در یک نقطه خاص بدن تغییرات قابل توجهی در بافت همبند پوست ایجاد می کند و عوارضی همچون شلی، شفافیت و چروک شدن پوست، استریا (علامت کشش)، شکنندگی، کاهش رنگدانه و برجسته شدن وریدهای زیر پوست را به دنبال دارد.
تحقیقات بیشتری در این زمینه مورد نیاز است تا پزشکان بتوانند دقیق تر بهترین کورتیکواستروئیدها را برای درمان بیماری های خاص انتخاب کنند. استفاده طولانی مدت از فرمولاسیون های قوی، به ویژه در معرض نور خورشید، در بروز سندرم پوست شکننده مزمن مؤثر است.
با این حال، با رعایت دستورالعمل های مناسب، این عوارض جانبی می توانند با کاهش قدرت کورتیکواستروئیدها و توقف درمان پس از بهبودی بیمار کاهش یابند. معمولاً توصیه می شود که استفاده از کورتیکواستروئیدها حداکثر تا سه ماه ادامه یابد. در برخی بیماری ها مانند ویتیلیگو، دوره های درمان طولانی تری نیاز است، اما در این موارد استراحت های منظم بین درمان‌ها توصیه می شود.
خبر خوش این است که پس از قطع درمان با کورتیکواستروئیدهای موضعی، آتروفی ناشی از آن می تواند به طور جزئی معکوس شود، هرچند که بهبودی کامل پوست ممکن است ماه ها طول بکشد. برای جلوگیری از این مشکلات، مشاوره و مراقبت از پزشک متخصص ضروری است. برای دریافت مشاوره می توانید به کلینیک تخصصی دکتر متقی (پوست، مو و زیبایی) واقع در شیراز معالی آباد ساختمان الف طبقه ۱۰ مراجعه کنید.
کلام آخر
در نهایت، اگر از کورتیکواستروئیدهای موضعی به درستی استفاده شود، ایمن و مؤثر هستند. رعایت دستورالعمل های دقیق و استفاده از مقادیر مناسب دارو برای هر بخش از بدن، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. برای جلوگیری از عوارض احتمالی، این داروها باید فقط روی نواحی پوست آسیب دیده استفاده شوند و تحت نظر پزشک مصرف شوند.
اگر شما هم به دنبال درمان های تخصصی و حرفه ای هستید، مگا کلینیک تخصصی پوست، مو و زیبایی با ارائه مشاوره های پزشکی و استفاده از روش های نوین درمانی، بهترین راهکارها را برای شما فراهم می کند. برای دریافت مشاوره و شروع درمان، تنها کافیست با شماره۰۷۱۳۶۳۶۵۰۵۰ تماس حاصل فرمایید.
بدون دیدگاه